Πως ο Εργοθεραπευτής παρεμβαίνει στο Φάσμα του Αυτισμού;

Το Φάσμα του Αυτισμού είναι ως συνήθως μια εξαιρετικά περίπλοκη εικόνα και απαιτεί από τον Εργοθεραπευτή εμπειρία και εξειδίκευση στο πεδίο, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις επιμέρους προκλήσεις που συναντά. Παρακάτω παρατίθεται ένας βασικός σκελετός, ώστε να γίνει κατανοητή η Εργοθεραπευτική παρέμβαση, σε βασικά σημεία, σε αυτή την περίπτωση:

Ο Εργοθεραπευτής αξιολογεί αλλά και παρεμβαίνει στους κάτωθι τομείς:
1. Αισθητηριακή Επεξεργασία: πως δηλαδή το παιδί δέχεται, επεξεργάζεται ερεθίσματα του περιβάλλοντος και απαντά σε αυτά. Οι πληροφορίες που αντλούνται απο εδώ, έπειτα απο εκτενή αξιολόγηση και παρατήρηση, θα βοηθήσουν σημαντικά στην οργάνωση της Συναισθηματικής του και Συμπεριφορικής του Ρύθμισης, δηλαδή στην επίτευξη της συναισθηματικής του σταθερότητας και στην οργάνωση της συμπεριφοράς του κατά την καθημερινότητα, στα περιβάλλοντα όπου αυτό κινείται (σπίτι, σχολείο, κοινότητα).
2. Στοματοκινητικός έλεγχος, συντονισμός αδρής και λεπτής κίνησης, πράξη: H πράξη είναι η γέφυρα ανάμεσα στην κίνηση και στην πρόθεση που κρύβεται πίσω απο αυτή. Σύνθετη διαδικασία που επιδρά σε μνήμη, σε κινητικό σχεδιασμό και σε εκτέλεση δραστηριοτήτων.
3. Γνωστικές λειτουργίες: μνήμη, ενσωμάτωση προσοχής (joint attention),ακολουθία οδηγιών, διατήρηση εντός της δραστηριότητας με χρονική διάρκεια και νόημα, χρονικός προσανατολισμός.
4. Οπτικές δεξιότητες: Πως το παιδί διαχειρίζεται τα οπτικά δεδομένα;
5. Ανάλυση δραστηριότητας και πιο συγκεκριμένα δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής, με σκοπό την μέγιστη δυνατή ανεξαρτησία σε αυτές.

Μερικά παραδείγματα:
-Αυτουπηρέτηση: Ένδυση, Σίτιση, Χρήση τουαλέτας, Πλύσιμο δοντιών.
-Παραγωγικότητα: Σχολική επίδοση, παιχνίδι.
-Κοινωνικότητα: Κοινωνική Αλληλεπίδραση, συμμετοχή, κοινωνικές δεξιότητες.
Με απλά λόγια στόχος εδώ είναι η προώθηση της μάθησης, της συμμετοχής και της λειτουργικότητας στα περιβάλλοντα, όπου το παιδί κινείται (σπίτι, σχολείο, κοινότητα), στο μέγιστο δυνατό επίπεδο.
Για να μπορέσει να φανεί η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης ο Εργοθεραπευτής θα χρειαστεί να εκπαιδεύσει και να καθοδηγήσει οικογένεια, εκπαιδευτικούς και φροντιστές μέσα απο την οργάνωση ενός θεραπευτικού πλάνου, που θα παρέχει όλες τις αναγκαίες στρατηγικές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της καθημερινότητας. Επιπλέον μπορεί να παρέχει συμβουλές για τις καθημερινές μεταβάσεις που ‘ανεβάζουν’ τα επίπεδα στρες του παιδιού , π.χ. κατά την επάνοδο απο τις διακοπές στο σχολικό πρόγραμμα, μετάβαση απο και προς το σχολείο.

Ο Εργοθεραπευτής μπορεί να διευθετήσει εργονομικά το περιβάλλον, όπου το παιδί κινείται, προτείνοντας σχετικές τροποποιήσεις ή βοηθήματα με σκόπο την αντιστάθμιση των όποιων δυσκολιών π.χ. υπερκινητικότητα. Τέλος μπορεί να οργανώσει ομάδες για την προώθηση τόσο κοινωνικών, όσο και άλλων δεξιοτήτων σύμφωνα με τις ανάγκες των παιδιών της ομάδας.

Σημαντικό να αναφερθεί πως αποτελεί επιτακτική ανάγκη στην περίπτωση του Αυτισμού ο Εργοθεραπευτής να συνεργάζεται και να επικοινωνεί με συναφείς ειδικότητες που ασχολούνται με το παιδί ( Παιδοψυχίατρος , Λογοθεραπευτής, Παιδοψυχολόγος). Απο το πεδίο δράσης και εξείδικευσης του θα δώσει σημαντικές πληροφορίες για την πρόοδο σε επίπεδο καθημερινής λειτουργικότητας στα περιβάλλοντα όπου το παιδί κινείται και που αναλύθηκαν συνοπτικά ανωτέρω, καθώς και κατευθύνσεις για την αποφυγή αισθητηριακών υπερχειλήσεων, που μπορεί να οδηγούν σε συναισθηματικές εκρήξεις (tantrums). Θα συμπορευτεί και με την στοχοθεσία των υπολοίπων με σκόπο το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα προς όφελος του παιδιού.

Επιμέλεια άρθρου: Αντωνία Παπαμιχαήλ, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια, Δ/τρια ‘Ταξιάρχης”